Możliwość rozwiązania podmiotu wpisanego do Rejestru bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego istnieje stosunkowo od niedawna tj. od roku 2015 r., wtedy bowiem nastąpiła nowelizacja ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, dzięki której dodano art. 25a-25d. Właśnie te przepisy umożliwiły tzw. uproszczoną likwidację czyli rozwiązanie podmiotu wpisanego do rejestru bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego. Procedura ta dotyczy m. in. tzw. podmiotów martwych, czyli spółek które nadal istnieją w Rejestrze choć w rzeczywistości nie prowadzą już działalności. W jaki sposób może dojść do takiego rozwiązania podmiotu i jaki ono ma przebieg?
Zgodnie z art. 25a ust. 1 ustawy o KRS, „sąd rejestrowy wszczyna z urzędu postępowanie o rozwiązanie podmiotu wpisanego do Rejestru bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego, w przypadku gdy:
1) oddalając wniosek o ogłoszenie upadłości lub umarzając postępowanie upadłościowe, sąd upadłościowy stwierdzi, że zgromadzony w sprawie materiał daje podstawę do rozwiązania bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego;
2) oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości lub umorzono postępowanie upadłościowe z tego powodu, że majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania;
3) wydano postanowienie o odstąpieniu od postępowania przymuszającego lub jego umorzeniu
4) mimo wezwania sądu rejestrowego nie złożono rocznych sprawozdań finansowych za 2 kolejne lata obrotowe;
5) mimo dwukrotnego wezwania sądu rejestrowego nie zostały złożone wnioski o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego lub dokumenty, których złożenie jest obligatoryjne”.
O wszczęciu postępowania w przedmiocie uproszczonej likwidacji sąd jest zobowiązany zawiadomić podmiot wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego, którego sprawa dotyczy, a także zobowiązać go do wykazania w ciągu 14 dni od dnia doręczenia wezwania czy posiada majątek oraz czy prowadzi działalność gospodarczą. W przypadku gdy nie można zdefiniować podmiotu odpowiedzialnego za reprezentację spółki bądź nie ma kontaktu z podmiotem należy ogłosić wszczęcie uproszczonej likwidacji w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.(art. 25b ust. 1 i ust. 2 ustawy o KRS). W takiej sytuacji ogłoszenie zastępuje zawiadomienie o wszczęciu postępowania. Sąd rejestrowy podczas postępowania likwidacyjnego sprawdza czy podmiot posiada jakikolwiek zbywalny majątek oraz czy prowadzenie przez niego działalności nie jest fikcją. (art. 25a ust. 2 ustawy o KRS). Warunkiem wykreślenia podmiotu z Rejestru i wydania postanowienia o rozwiązaniu jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: podmiot faktycznie nie posiada żadnego zbywalnego majątku i nie prowadzi już działalności. Jeśli przesłanki te zostaną spełnione następuje rozwiązanie podmiotu wpisanego do rejestru bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego. Warto jeszcze zaznaczyć, że przeszkodą do wydania postanowienia o rozwiązaniu podmiotu nie są natomiast niezaspokojone zobowiązania ciążące na podmiocie wpisanym do Rejestru lub nieściągalne wierzytelności.
