W dzisiejszym wpisie chciałbym pokrótce umówić jedno z uprawnień, jaki przysługuje osobie trzeciej, jeżeli w toku prowadzonej egzekucji wobec dłużnika dokonano zajęcia prowadzącego naruszenia jej prawa. W takiej sytuacji osoba trzecia może wystąpić z do sądu z tzw. powództwem ekscydencyjnym, w którym może zażądać zwolnienia zwolnienia spod egzekucji.
Kodeks Postępowania Cywilnego przewiduje dwa rodzaje powództw przeciwegzekucyjnych. Są to: powództwo opozycyjne, które przysługuje dłużnikowi oraz powództwo ekscydencyjne, przysługujące osobie trzeciej, przez którą uważa się podmiot niebędący stroną właściwego postępowania egzekucyjnego.
Istota powództwa ekscydencyjnego sprowadza się do zapewnienie ochrony osobie trzeciej, której prawa zostały naruszone w toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego wobec innego dłużnika. Jest to zatem instytucja ochronna, mająca na celu usunięcie negatywnych konsekwencji działań egzekucyjnych. Warto jednak zaznaczyć, że powództwo to nie stanowi alternatywnego uprawienia wobec skargi na czynności komornika. Różnica polega na tym, że skarga może być wykorzystana w sytuacji, gdy organ egzekucyjny narusza przepisy proceduralne. Natomiast powództw ekscydencyjne przysługuje wówczas, gdy doszło do naruszenia prawa osoby trzeciej w rezultacie działań zgodnymi z przepisami procesowymi.
W praktyce najczęściej spotykana jest sytuacja, w której z powództwem ekscydencyjnym występuje osoba trzecia, której zajęto w toku egzekucji przedmiot będący jej własnością lub jest obciążony przysługującym jej ograniczonym prawem rzeczowym. Warto jednak zauważyć, że zajęcie przedmiotu obciążonego organicznym prawem rzeczowym stanowi naruszenie prawa osoby trzeciej tylko, jeżeli przepisy postępowania egzekucyjnego prze przewidują innych zasad jego uwzględniania. Oznacza to, że innego rodzaju przepisy szczególne dotyczące praw rzeczowych mają niejako pierwszeństwo regulacjami dotyczącymi powództwa ekscydencyjnego. Dopiero jak nie istnieją osobne zasady postępowania możemy mówić o naruszenia praw osoby trzeciej.
Jeżeli dłużnik zaprzecza prawu powoda, należy oprócz wierzyciela pozwać również dłużnika. Jest to sytuacja, gdy np. dłużnik kwestionuje, że zajęty przedmiot jest własnością osoby trzeciej występującej z powództwem. Termin na skorzystanie z analizowanego uprawnienia wynosi miesiąc od dnia dowiedzenia się o naruszeniu prawa, chyba że inny termin jest przewidziany w przepisach odrębnych.
