Dzisiejszym wpisem chciałbym poruszyć jedno z bardziej dyskusyjnych zagadnień z zakresu szeroko pojętego prawa cywilnego, tj. sposób „rozliczenia” kredyty hipotecznego obciążającego nieruchomość małżonków w czasie postępowania o podział majątku wspólnego.
Problem wynika z tego, że w ramach postępowania o podział majątku podziałowi co do zasady podlegają wyłącznie aktywa małżonków, zaś pasywa (długi) nie są przez sąd dzielone. W konsekwencji prowadzi to do wniosku, że również kredyt hipoteczny nie jest przez sąd brany pod uwagę przy wycenie majątku podlegającego podziałowi. Wniosek ten nie jest czysto hipotetyczny, albowiem przez pewien okres czasu właśnie taka praktyka miała miejsce.
W związku z powyższym warto w tym miejscu wskazać na postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2010 r. (sygn. akt I CSK 205/09), zgodnie z którym przy szacowaniu składników majątku wspólnego należy uwzględnić obciążenie zmieniające rzeczywistą wartość tych składników majątkowych, w szczególności obciążenie o charakterze prawnorzeczowym, za które ponosi odpowiedzialność każdorazowy właściciel nieruchomości, zwłaszcza obciążenie hipoteką i prawami dożywocia. Wartość takich obciążeń odlicza się zarówno przy ustalaniu składników majątku wspólnego, jak i przy zaliczeniu wartości przyznanej jednemu z małżonków nieruchomości na poczet przysługującego mu udziału w majątku wspólnym.
Jak wynika zatem w pewnym uproszczeniu z powyższego poglądu Sądu Najwyższego, biorąc pod uwagę, że hipoteka ma charakter prawonorzeczowy i nie jest „zwykłym długiem”, to powinna ona być jednak brana pod uwagę przy obliczaniu wartości majątku podlegającego podziałowi, a mówiąc wprost: powinna tę wartość pomniejszać.
Dodać w tym miejscu wypada, że co do zasady kwestia przyznania nieruchomości obciążonej hipoteką jednemu z małżonków nie przesądza jednak w sposób definitywny, że małżonek, który nieruchomość otrzymał staje się samodzielnie odpowiedzialny za spłatę pozostałej części kredytu. To jednak temat na kolejny wpis, do którego lektury już teraz zachęcamy.
