W jednym z wcześniejszych blogów pisałem o zmianach jakie zafundował podatnikom ustawodawca w sprawie wprowadzenia zwolnienia podatkowego z tytułu pozyskania wynagrodzenia związanego z ustanowieniem służebności przesyłu. Zgodnie z obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r. przepisem art. 21 pkt 120a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnione są z tego podatku wynagrodzenia otrzymane za ustanowienie służebności przesyłu w rozumieniu przepisów prawa cywilnego.
Pomimo, że wcześniej obowiązywało już ugruntowane stanowisko orzecznictwa w tym zakresie, zgodnie z którym zwolnione na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 lit a) w/w ustawy były również wynagrodzenia pozyskane z tytułu ustanowienia służebności przesyłu na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód) przez posiadaczy gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, ale fiskus konsekwentnie odmawiał przyznania zwolnienia wynagrodzeniom pozyskanym przed datą 1 stycznia 2014 r.
Obecnie również organy podatkowe skłaniają się ku zwolnieniu z podatku dochodowego wynagrodzeń pozyskanych przed 1 stycznia 2014 r. z tytułu ustanowienia służebności przesyłu, o ile dotyczyły one gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego. Przykładem jest sprawa właściciela gruntu rolnego, który przed 1 stycznia 2014 r. odpłatnie ustanowił na rzecz przedsiębiorcy przesyłowego służebność przesyłu. Z tego tytułu otrzymał on jednorazowe wynagrodzenie. Działka, na której została ustanowiona przedmiotowa służebność wchodzi w skład gospodarstwa rolnego.
W związku z powyższym podatnik zapytał fiskusa, czy ustanowienie służebności na gruncie rolnym w części przeznaczonej pod budowę urządzeń przesyłowych uprawnia do zwolnienia otrzymanego odszkodowania z podatku dochodowego.
Organ podatkowy w wydanej interpretacji podatkowej stwierdził, że jednorazowe wynagrodzenie otrzymane przez podatnika z tytułu ustanowienia służebności przesyłu na działce rolnej wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tak Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidulanej z dnia 15 kwietnia 2016 r., znak ITPB1/415-568/12/16-S/DP).
W uzasadnieniu swojego stanowiska fiskus powołał się na stanowisko zawarte w prawomocnym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 14 czerwca 2013 r. sygn. akt I SA/Sz 1002/12. Sąd ten stwierdził m. in., że zwolnienie podatkowe z art. 21 ust. 1 pkt 120 w/w ustawy dotyczące służebności gruntowych określonych w tym przepisie odnosi się od dnia 3 sierpnia 2008 r. do służebności przesyłu nie stanowiąc niedopuszczalnego pozaustawowego rozszerzenia zwolnienia podatkowego.
Sąd zauważył również, że nazwanie w art. 305 [2] § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego odpłatności, której może żądać właściciel nieruchomości za ustanowienie służebności przesyłu, „wynagrodzeniem” a nie „odszkodowaniem”, nie zmienia charakteru należności i nie może prowadzić do pozbawienia właściciela gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego prawa do zwolnienia podatkowego otrzymanego z tego tytułu świadczenia pieniężnego (mającego charakter odszkodowania).
Choć powyższe ustalenia nie są nowością, w szczególności od korzystnej dla podatników zmiany Ministra Finansów w tym zakresie (tak w interpretacji ogólnej z dnia 21 maja 2014 r., sygn. DD3/033/126/CRS/14/RD-46264/14), to jednak jak pokazuje powoływana jak wyżej sprawa interpretacji podatkowej postepowania podatkowe nadal trwają. Ponieważ od dnia wprowadzenia do Kodeksu cywilnego instytucji służebności przesyłu przepis z art. 21 ust. 1 pkt 120 lit a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uległ istotnym zmianom, indywidualnego rozważenia wymaga, czy zasadne było pobieranie podatku od wynagrodzenia od służebności przesyłu stanowionej przez posiadaczy gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego.
