O zbyciu udziałów pisałam już w jednym z ostatnich blogów, jednak wówczas skoncentrowałam się na możliwości ograniczenia zbyciu udziałów poprzez wprowadzenie do umowy spółki zapisu o konieczności wyrażenia zgody na zbycie udziału przez samą spółkę. Jak już zostało to wtedy wskazane, w takiej sytuacji spółkę reprezentuje zarząd. W dzisiejszym wpisie chciałabym jednak skoncentrować się na innej możliwości ograniczenia takiej transakcji, a mianowicie uzależnienia zbycia udziałów od zgody zgromadzenia wspólników, co jest jednym z najczęściej stosowanych w praktyce ograniczeń.
W związku z powyższym nasuwa się pytanie, w jakiej formie ma być udzielona ta zgoda oraz czy wspólnicy mogą podjąć uchwałę bez odbywania zgromadzenia wspólników?
Uchwały wspólników, co do zasady, są podejmowane na zgromadzeniu wspólników. Zgodnie z art. 238 § 1 KSH formalne zwołanie zgromadzenia powinno nastąpić poprzez wysłanie zaproszeń oraz wskazanie szczegółowego porządku obrad zgromadzenia. Oczywiście istnieje także możliwość powzięcia uchwały, pomimo braku formalnego zwołania zgromadzenia wspólników, jeżeli cały kapitał zakładowy spółki będzie reprezentowany, a żaden ze wspólników nie zgłosi sprzeciwu co do obycia zgromadzenia lub wniesienia poszczególnych spraw do porządku obrad (art. 240 KSH).
Ustawodawca dopuścił również możliwość powzięcia uchwał bez odbycia zgromadzenia wspólników. Jest to dopuszczalne, o ile wszyscy wspólnicy wyrażą na piśmie zgodę na postanowienie, które ma być powzięte albo na głosowanie pisemne (art. 227 § 2 KSH). Należy przy tym zaznaczyć, że w przypadku zgody na postanowienie wymagana jest jednomyślność w rozstrzyganiu danej sprawy, natomiast w kwestii zezwolenia na głosowanie pisemne, jednomyślność dotyczy zgody na przeprowadzenie takiego głosowania, uchwała zaś może być podjęta wymaganą większością. Istotnym jest także, że podjęcie uchwały w trybie art. 227 § 2 KSH jest wykluczone w przypadkach, w których KSH wymaga zwołania zgromadzenia (np. art. 231 § 2 KSH)
Przepisy nie przewidują wymogu podjęcia na zgromadzeniu wspólników uchwały dotyczącej zezwolenia na zbycie udziału, dlatego też uchwała taka może zapaść także poza zgromadzeniem wspólników w trybie art. 227 § 2 KSH, chyba że co innego wynika z umowy spółki. Stanowisko takie znalazło odzwierciedlenie także w orzecznictwie Sądu Najwyższego. W wyroku z dnia 29 sierpnia 2013 r. (sygn. akt: I CSK 713/12) Sąd Najwyższy uznał, że „dopuszczalne jest podjęcie przez wspólników pisemnej uchwały, wyrażającej zgodę na zbycie przez wspólnika udziałów […] skoro kodeks spółek handlowych nie przewiduje wymogu podjęcia takiej uchwały na zgromadzeniu wspólników […], czy podjęcia uchwały zaprotokołowanej przez notariusza […]. Podjęcie przez wspólników uchwały […]w trybie art. 227 § 2 KSH nie naruszyło postanowień paragrafu 10 umowy spółki, skoro art. 227 § 1 KSH przewiduje, że uchwały wspólników są podejmowane na zgromadzeniu wspólników co daje ostatecznie wspólnikom możność podjęcia zgodnej decyzji o powzięciu uchwały bez odbycia zgromadzenia jeżeli wszyscy wspólnicy wyrażą na piśmie zgodę na postanowienie, które ma być powzięte, albo na głosowanie pisemne, a taka sytuacja niewątpliwie miała miejsce w niniejszej sprawie”.
