Często w mojej praktyce spotykam się z zagadnieniem weryfikacji zawodów jako walkower oraz procedurami odwoławczymi, a nierzadko i skargami kasacyjnymi w takich sprawach. Choć znam temat przede wszystkim przez pryzmat piłki nożnej, to dotyczy on też innych rozgrywek: koszykarskich, piłki ręcznej czy piłki siatkowej.
Skoncentruję się jednak na piłce nożnej. Jakie zdarzenia meczowe, organizacyjne, regulaminowe i inne rodzą obowiązek organu prowadzącego zawody do weryfikacji ich jako walkower? Zanim o tym to warto podkreślić, że jest to nie tylko uprawnienie organu prowadzącego rozgrywki, ale też bezwzględny obowiązek weryfikacji po zaistnieniu przesłanki rodzącej taki obowiązek.
Te przesłanki oczywiście są enumerowane, bowiem muszą być jasno określone przypadki weryfikacji, choćby z racji konieczności ochrony integralności rozgrywek. Te przesłanki wyliczone są zawsze w regulaminie konkretnych rozgrywek czy to prowadzonych przez Polski Związek Piłki Nożnej czy wojewódzki związek piłki nożnej czy też spółkę Ekstraklasa S.A.. W większości te przesłanki są wprost implementowane z Uchwały nr IX/140 z dnia 3 i 7 lipca 2008 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie organizacji rozgrywek w piłkę nożną (dalej: Uchwała)
W § 7 Uchwały mamy dwa schematy działania w przypadku nie-odbytych, przerwanych lub rozegranych z naruszeniem przepisów związkowych zawodów:
- Zawody nierozegrane lub zawody przerwane przed upływem regulaminowego czasu gry,
- Zawody weryfikowane jako walkower.
Zgodnie z § 7 ust. 6 Uchwały nr IX/140 z dnia 3 i 7 lipca 2008 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie organizacji rozgrywek w piłkę nożną, „Zawody należy zweryfikować jako przegrane 0:3 (0:5 w rozgrywkach Futsalu) na niekorzyść:” i tu mamy wyliczone wszystkie te przypadki. Jeżeli stan faktyczny będzie odbiegać od przypadku enumerowanego w § 7 ust. 6 Uchwały, zawody nie zostaną zweryfikowane jako walkower.
Tych przypadków jest aż 19, zgodnie z tym przepisem, zawody należy zweryfikować jako przegrane 0:3 (0:5 w rozgrywkach Futsalu) na niekorzyść:
1) drużyny zawieszonej w prawach członkowskich lub w prawach uczestnictwa w rozgrywkach i zawodach, zgodnie z § 22;
(Wedle przepisu § 22 ust. 1 , kluby zawieszone w prawach członkowskich lub w prawach uczestnictwa w rozgrywkach i zawodach nie mogą brać udziału w żadnych spotkaniach piłki nożnej, a rozgrywanie spotkań z ich drużynami będzie karane. Natomiast, zgodnie z § 22 ust. 2, spotkania mistrzowskie wyznaczane w okresowym zawieszeniu klubu należy zweryfikować jako walkowery dla przeciwnika, natomiast w przypadku zawieszenia klubu do końca rozgrywek obowiązuje stosowanie zasad § 19 ust.3.. I teraz kluczem są przepisy § 19 ust. 3 Uchwały. Zgodnie, z tym, weryfikacje spotkań tych drużyn przeprowadza się następująco: a. w przypadku rozegrania mniej niż 50% spotkań należy anulować wyniki dotychczasowych meczów, b. w przypadku rozegrania 50% lub więcej spotkań zalicza się do punktacji wyniki uzyskane na boisku, natomiast w pozostałych przyznaje się walkowery dla przeciwnika).
2) drużyny, która nie staje do zawodów w terminie wskazanym w terminarzu rozgrywek lub spóźni się więcej niż 15 minut;
3) drużyny, która nie przygotowała boiska do gry stosownie do postanowień § 6 ust. 3 i 5;
(Przepis § 6 ust. 3 stanowi, że spotkania mistrzowskie i pucharowe mogą być rozgrywane wyłącznie na boiskach zweryfikowanych dla danej lub wyższej klasy, położonych w miejscu siedziby klubu określonym w jego statucie lub wskazanym w licencji udzielonej klubowi na dany sezon rozgrywkowy.
Z kolei zgodnie z ust. 5, w przypadku nieprzewidzianej i niezależnej od gospodarza przeszkody uniemożliwiającej rozegranie spotkania na wyznaczonym boisku, ma on obowiązek przenieść zawody na inne boisko odpowiadające warunkom podanym w ust. 3. Drużyna gości każdorazowo zobowiązana jest do uwzględniania możliwości rozegrania meczu na boisku innym niż wskazane w powiadomieniu, o którym mowa w ust. 4.
Wracamy więc do obowiązku i treści powiadomienia. I tu zgodnie z ust. 4, klub – gospodarz spotkania ma obowiązek powiadomienia przeciwnika o terminie, miejscu i rodzaju nawierzchni boiska, na którym zostaną rozegrane zawody, zgodnie z regulaminem danych rozgrywek oraz przygotowania wskazanego boiska, zgodnie z Przepisami Gry.);
4) drużyny gospodarza, jeżeli nie dostarczy do gry przepisowej piłki lub w razie uszkodzenia nie zastąpi jej w ciągu 10 min inną przepisową piłką;
5) drużyny gospodarza w przypadku, gdy na boisko wtargnie publiczność i nie zostanie usunięta w ciągu 5 minut lub w razie powtórnego jej wtargnięcia;
6) drużyny, która nie zgodzi się na prowadzenie zawodów przez sędziego wyznaczonego zgodnie z przepisami;
7) drużyny, w której brał udział zawodnik nieuprawniony do gry albo potwierdzony lub uprawniony na podstawie przedłożonych przez klub niewiarygodnych dokumentów;
8) drużyny, w której brał udział zawodnik nieuprawniony z tytułu przepisów o opiece lekarskiej, o których mowa w § 24;
(Zgodnie z § 24 ust. 1 Uchwały, orzeczenie lekarskie, o którym mowa w § 23 jest ważne przez okres nie dłuższy niż dwanaście miesięcy od daty wydania. Termin ważności orzeczenia kończy się z upływem dnia, który datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było – w ostatnim dniu tego miesiąca (przykład: jeżeli orzeczenie zostało wydane 15 marca, to jest ono ważne do 15 marca następnego roku, do godz. 23:59,59; jeżeli orzeczenie wydano 29 lutego to jest ono ważne do 28 lutego następnego roku do godz. 23:59,59).
Zgodnie z ust. 2, w przypadku, gdy regulaminy poszczególnych rozgrywek nie stanowią inaczej, fakt posiadania przez zawodnika orzeczenia, o którym mowa w § 23 ust. 1 i 2 lub oświadczenia, o którym mowa w § 23 ust. 3 potwierdza, przed rozpoczęciem zawodów, kierownik lub trener drużyny.
Z kolei jak stanowi ust. 3, dane osobowe zawarte w dokumentacji medycznej przechowywane w formie umożliwiającej identyfikację osoby, której dane dotyczą, możliwe jest przez okres nie dłuższy, niż jest to niezbędne do celów, w których dane te są przetwarzane. Szczegółowe regulacje przewidziane są Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 roku w sprawie rodzaju, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U. z 2015 poz. 2069), oraz Ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U.2017.0.1318). Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych przechowuje dokumentację medyczną przez okres 20 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano w niej ostatniego wpisu).
9) drużyny, która przed zakończeniem zawodów opuści boisko do gry, lub w której liczba zawodników będzie mniejsza niż 7;
10) drużyny, której zawodnik, członek kierownictwa lub trener, w czasie zawodów czynnie znieważył któregokolwiek z sędziów prowadzących zawody, które z tego powodu zostały przerwane;
11) drużyny, której kibic przed lub w czasie trwania zawodów czynnie znieważył któregokolwiek z sędziów prowadzących zawody, a zawody z tego powodu zostały przerwane;
12) drużyny, której kibice wtargnęli na pole gry i z tego powodu zawody zostały zakończone przez sędziego przed upływem ustalonego czasu gry;
13) drużyny, której zawodnik wykluczony z gry przez sędziego nie opuścił boiska w ciągu 2 minut;
14) drużyny, która nie dostarczy sędziemu protokołu, zawierającego listę zawodników i osób funkcyjnych;
15) drużyny, w składzie której występowało co najmniej 2 zawodników, u których stwierdzono pozytywne wyniki badań antydopingowych lub odmówili poddania się badaniom;
16) drużyny, w składzie której brał udział zawodnik powołany na zgrupowanie kadry narodowej, ale w nim nie uczestniczący bez zgody lekarza kadry, również z uwzględnieniem postanowień § 20;
(Dotykamy tutaj sprawy występu zawodnika powołanego na zgrupowanie kadry narodowej, ale nieuczestniczącego w nim bez zgody lekarza. Nadto warto wspomnieć o przepisie § 20 ust. 1 Uchwały, który stanowi, że ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej, powołanie do pierwszej reprezentacji, reprezentacji młodzieżowej bądź na mecze eliminacyjne i turniej finałowy juniorów U-17 i U-19, a także na zgrupowania poprzedzające ww. imprezy, co najmniej trzech zawodników jednego klubu bądź co najmniej dwóch zawodników młodzieżowców uprawnionych do gry w klubie do rozgrywek seniorów, w których odrębne przepisy związkowe wprowadzają obowiązek udziału w meczach takich zawodników, może stanowić podstawę do złożenia przez zainteresowany klub wniosku o przełożenie terminu zawodów na inny, wyznaczony z urzędu przez organ prowadzący rozgrywki. Organ prowadzący rozgrywki przy podejmowaniu decyzji uwzględnia właściwe przepisy oraz terminy FIFA w tym zakresie.
Zgodnie z ust. 2. zawodnik powołany do jednego z zespołów, o których mowa w ustępie 1 lub na zgrupowanie kadry tych zespołów, zobowiązany jest do stawienia się w ustalonym czasie na zgrupowanie. Ponadto, klub, z którego zawodnik został powołany do kadry, nie jest uprawniony do podejmowania decyzji o zwolnieniu zawodnika ze zgrupowania kadry.
W przypadku, gdy zawodnik jest kontuzjowany, a może chodzić, zobowiązany jest do stawienia się na miejsce zbiórki, a o dalszym ewentualnym zwolnieniu zadecyduje lekarz kadry. Jednak zawodnik, który na skutek kontuzji lub choroby nie może stawić się na wezwanie PZPN, zobowiązany jest do przedstawienia zaświadczenia lekarskiego, wydanego przez lekarza klubowego. O zwolnieniu zadecyduje lekarz kadry. I wreszcie, zawodnik powołany na zgrupowanie reprezentacji narodowych, o których mowa w ust. 1 niniejszego paragrafu, ale w nich nieuczestniczący bez zgody PZPN lub lekarza kadry, nie jest uprawniony do udziału w najbliższych zawodach mistrzowskich i pucharowych.
17) drużyny, której kibice, swoim zachowaniem, spowodowali przerwanie meczu i z tego powodu zawody zostały zakończone przez sędziego przed upływem ustalonego czasu gry;
18) drużyny, w której, z winy klubu, w ciągu całego meczu lub jego części wystąpiła mniejsza od wymaganej liczba zawodników młodzieżowych;
19) drużyny gospodarza, który nie dokona przedpłaty na pokrycie kosztów delegowania sędziów, obserwatorów i delegatów, a z tego powodu zawody zostaną odwołane - w przypadku, jeśli regulamin rozgrywek nakłada na klub obowiązek dokonania takiej opłaty.
Warto tez dodać, że zgodnie z § 7 ust. 7 w przypadku, o którym mowa w § 7 ust. 6 pkt 18, od uznania winy klubu należy odstąpić w sytuacjach losowych w których nie można dokonać wymiany zawodnika młodzieżowego na innego zawodnika młodzieżowego (np. kontuzja po wyczerpaniu limitu wymian) bądź w przypadku, gdy drużyna rozpoczyna bądź kontynuuje grę w pomniejszonym o wymaganą liczbę zawodników młodzieżowych składzie osobowym.
Miejmy nadzieję, że w miarę przybliżyłem Państwu tę problematykę. Weryfikacji zawodów dokonują organy prowadzące rozgrywki. Czasem mogą popełnić błąd i wówczas możemy się odwołać do organu rozpatrującego odwołania w danej sprawie, właściwego zgodnie z uchwałą w sprawie organizacji rozgrywek. Warto tutaj tez podkreślić, że dla ewidentnych powodów weryfikacji nie powinno być miejsca w piłce i takie zawody winne być weryfikowane, ale szukanie punktów i wymyślanie powodów przed organami odwoławczymi winno nie mieć miejsca. Brońmy swoich praw, choć muszę przyznać, że jestem zwolennikiem zasady, że o punkty warto walczyć na boisku, a nie przy zielonym stoliku.
