Weksel jako forma zabezpieczenia zobowiązania

28.04.2016, 13:48

Prawo wekslowe jest jedną z tych dziedzin, która nie jest zbyt popularna wśród prawników, choć same weksle są często stosowanym narzędziem m.in. w transakcjach handlowych czy w celu zabezpieczenia zobowiązań. Duży formalizm, archaiczność nazewnictwa oraz odpowiedzialność jaka wiąże się z wystawieniem weksla nastręcza licznych wątpliwości.

W pierwszej kolejności należy zastanowić się nad rzeczywista funkcją weksla. Powszechnie uznaje się, iż jest to skuteczna forma zabezpieczenia wierzytelności. Ma zatem charakter gwarancyjny. Tymczasem praktycy podnoszą, że weksel sam w sobie nie zabezpiecza np. zaciągniętego zobowiązania, ale jedynie znacznie upraszcza sposób dochodzenia należnej kwoty. Jeżeli bowiem dłużnik opóźnia się ze świadczeniem można wówczas wytoczyć przeciwko niemu powództwo wekslowe, które toczy się w postępowaniu nakazowym, po uprzednim wypełnieniu weksla  i zawiadomieniu o tym wystawcy. Uzyskanie tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty umożliwi nie tylko skierowanie wniosku do komornika o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, ale także zabezpieczenia należności wynikających z nakazu, które utrzymuje się pomimo wniesienia zarzutów.

Łatwość jaką charakteryzuje się dochodzenie roszczeń zabezpieczonych wekslem powoduje, że jest to chętnie wykorzystywany instrument także przez instytucje finansowe, dla przykładu możemy przytoczyć choćby umowę leasingu. W tego typu stosunkach weksel stał się powszechną praktyką, choć wydaje się, że nie do końca korzystający z leasingu mają świadomość doniosłości wystawienia takiego dokumentu. Niejednokrotnie podkreśla się, że poza aspektami prawnymi i wspomnianej już zawiłości przepisów wekslowych, najbardziej niepewny jest udział czynnika ludzkiego. Weksel, szczególnie „in blanco” nazywany też niezupełnym może bowiem dostać się w niepowołane ręce. Dodatkowo same firmy leasingowe często nie regulują w dołączanych do umów ogólnych warunkach  postępowania z wystawionymi wekslami i z własnej inicjatywy nie zwracają ich po zakończeniu umowy leasingu. Częściej można spotkać się z praktyką, która wymaga wniosku samego zainteresowanego o zwrot weksla lub po prostu nakazuje ufność w wewnętrzne procedury leasingodawcy, który zapewnia o jego zniszczeniu po upływie określonego czasu od zakończenia umowy leasingu. Warto pamiętać, że leasingobiorca ma zawsze prawo do żądania zwrotu weksla w zależności od etapu realizacji umowy na podstawie art. 465 KC. Daje mu to gwarancję, że weksel nie zostanie wykorzystany mimo spełnienia świadczenia oraz mimo braku odpowiednich postanowień odnoszących się do weksla w umowie leasingowej.

Aby jednak mieć pełną kontrolę nad wystawionym wekslem zaleca się sporządzić dodatkowo deklaracje wekslową, która doprecyzowuje warunki jakie muszą zostać spełnione aby weksla można było użyć oraz określa sposób jego uzupełnienia. Deklaracja nie jest obligatoryjnym elementem weksla i nie stanowi o jego ważności, ale szczególnie w formie pisemnej ma ogromną wartość dowodową. Sama deklaracja nie ma również charakteru weksla, ale jest umową cywilnoprawną, a to stwarza możliwość dochodzenia roszczeń wynikłych z niezgodności woli dłużnika z czynnościami podjętymi przez wierzyciela, który np. wypełnił weksel na kwotę wyższa niż umówiona.

W związku tym, że spory wekslowe nie należą do prostych warto zachować zasugerowane środki ostrożności oraz zapoznać się z funkcjonowaniem weksla. Zagmatwane przepisy dotyczące prawa wekslowego nie odstraszają bowiem profesjonalnych podmiotów działających na rynku do wykorzystywania weksla jako zabezpieczenia, ponieważ podmioty te mają już wypracowane utarte schematy postępowania bazujące w dużej mierze na nieświadomości klientów.

20.11.2024, 06:00

Zmiany w uchwale o członkostwie w PZPN

Read more
13.11.2024, 07:00

Transparentność w polskim sporcie

Read more

Do you have any questions?

Call +48 71 794 77 83

The website uses cookies that are necessary for the comfortable use of the website. You can modify the cookie settings in your browser at any time. ×