Wielokrotnie pojawia się pytanie o to w jaki sposób osoby na co dzień działające w obszarze sportu mogą w sposób realny oddziaływać na kształtowaną przez jednostki samorządu terytorialnego politykę rozwoju sfery sportu. W takich sytuacjach zawsze zwracam uwagę na to, że odpowiedź na to pytanie jest stosunkowo prosta i ogólnie zawarta bezpośrednio w treści obecnie obowiązującej ustawy o sporcie.
Pozycja prawna oraz zadania rad sportu w jednostkach samorządu terytorialnego.
Zgodnie z unormowaniem art. 30 ustawy o sporcie w jednostkach samorządu terytorialnego mogą działać rady sportu, które są powoływane przez właściwe organy wykonawcze spośród przedstawicieli organizacji oraz instytucji realizujących zadania w zakresie kultury fizycznej. Co warte podkreślenia idea funkcjonowania rady sportu w jednostce samorządu terytorialnego nie jest szczególnie nowym ustawowo uregulowanym pomysłem, gdyż taka koncepcja pojawiła się równo 20 lat temu. To wtedy na mocy uchwalonej 7 czerwca 2002 roku ustawy o Polskiej Konfederacji Sportu w treści art. 19 pkt 5 znowelizowano ówcześnie obowiązującą ustawę o kulturze fizycznej wprowadzając prawo do powołania przez organ stanowiący danej jednostki samorządu terytorialnego radę sportu. Już na pierwszy rzut oka można zwrócić uwagę na diametralną różnicę pomiędzy aktualnymi a pierwotnymi założeniami dotyczącymi podmiotu, który był/jest uprawniony do powołania omawianego organu.
Wracając do aktualnych przepisów w tym zakresie, a dokładniej art. 30 ust. 2 ustawy o sporcie, warto wspomnieć, iż w kompetencjach organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego pozostaje również ustalenie składu oraz zasad powoływania członków rady sportu, a także określenie regulaminu jej działania. Ponadto, co warte podkreślenia – zgodnie z art. 30 ust. 4 ustawy o sporcie – członkowie rad sportu wykonują swoje funkcje społecznie, czyli nieodpłatnie – jest to obligatoryjny ustawowo warunek, który w tym względzie prawodawca postanowił zastrzec.
Przechodząc do zadań jakie spoczywają na radach sportu to zostały one wprost wskazane w czterech punktach art. 30 ust. 3 ustawy o sporcie. Już na samym początku brzmienia przytoczonego przepisu pojawia się dla nas przejrzysty komunikat jaka jest rola omawianego organu. Otóż poprzez użycie określenia, że do zadań rad sportu należy w szczególności opiniowanie (…), otrzymujemy odpowiedź, iż rady sportu mają charakter doradczy dla organów jednostek samorządu terytorialnego. Charakter opiniodawczej pracy rad sportu w szczególności dotyczy doradzania w kwestii:
- strategii rozwoju gmin, powiatów i województw w zakresie kultury fizycznej;
- projektu budżetu w części dotyczącej kultury fizycznej;
- programów rozwoju bazy sportowej na danym terenie, w tym w szczególności miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w zakresie dotyczącym terenów wykorzystywanych na cele kultury fizycznej;
- projektów uchwał odnoszących się do warunków i trybu finansowania zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego mających na celu tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi sportu.
Dokonując wykładni przepisów odnoszących się do zadań jakie spoczywają na radzie sportu zasadnym jest również zwrócić uwagę, iż ustawodawca poprzez użycie określenia „w szczególności” postanowił pozostawić w tym względzie katalog otwarty, co bezpośrednio pozwala na elastyczne dostosowanie roli poszczególnych rad sportu do potrzeb lokalnej, regionalnej społeczności w ramach poszczególnych gmin, powiatów czy województw.
Obserwując ze swojej perspektywy pomysł tworzenia oraz funkcjonowania rad sportu w jednostkach samorządu terytorialnego, uważam że jest to bardzo dobra idea, która zrzesza osoby na co dzień pracujące w obszarze sportu w roli aktualnych lub byłych prezesów klubów, trenerów, zawodników oraz grupę szeroko pojętych działaczy sportowych, czyli podmiotów bardzo dobrze znających oraz rozumiejących problemy, potrzeby oraz procesy jakimi rządzi się sport.
