Światowa Agencja Antydopingowa (WADA) opublikowała nową Listę Substancji i Metod Zabronionych[1]. Zmiany zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2022 roku. Warto zatem już teraz zapoznać się z najważniejszymi modyfikacjami, tak aby środowisko sportu mogło uniknąć niezamierzonego stosowania substancji i metod, które od przyszłego roku staną się zakazane.
Czym jest Lista Substancji i Metod Zabronionych?
Lista Substancji i Metod Zabronionych stanowi podstawowy element Światowego Programu Zwalczania Dopingu. Lista bezwzględnie obowiązuje wszystkich sygnatariuszy Światowego Kodeksu Antydopingowego.
Zgodnie z Światowym Kodeksem Antydopingowym Listę opracowuje i publikuje WADA. Lista zawiera wykaz zakazanych substancji i metod. Zakaz stosowania podlega natomiast zróżnicowaniu. Pewne substancje i metody są zakazane w każdym czasie (podczas zawodów jak i poza zawodami), inne zakazane są tylko podczas zawodów. Istnieją również takie grupy substancji i metod których zabrania się jedynie w określonych dyscyplinach sportu. Same zaś substancje i metody zaklasyfikowano do różnych kategorii, np. stymulanty, środki anaboliczne, modulatory hormonów i metabolizmu czy narkotyki.
Lista podlega corocznej aktualizacji w następstwie dokonywanych przez WADA konsultacji przy udziale ekspertów w dziedzinie nauki i medycyny. Nadrzędnym celem jest zapewnienie ochrony zdrowia sportowców oraz równych szans w rywalizacji.
Co zmieni się od 1 stycznia 2022 roku?
Najistotniejsze modyfikacje, które zaczną obowiązywać od przyszłego roku dotyczą przede wszystkim stosowania glikokortykoidów oraz salbutamolu. Z pełną dokumentacją zawierającą szczegółowo opisane zmiany wchodzące w życie od 1 stycznia 2022 roku oraz pełną Listę Substancji i Metod Zabronionych można zapoznać się na stronie Polskiej Agencji Antydopingowej[2].
- Glikokortykoidy.
Kategoria ta obejmuje swoim zakresem naturalnie występujące hormony i ich syntetyczne analogi. Z przeprowadzonych badań wynika, że stosowanie leków z glikokortykoidami może potencjalnie znacząco wpływać na zdolności wysiłkowe. Stąd decyzja WADA o umieszczeniu tej substancji na Liście.
Zgodnie z nową Listą od 1 stycznia 2022 roku podczas zawodów będzie obowiązywał zakaz stosowania glikokortykoidów w postaci jakichkolwiek iniekcji. Oznacza to, że wszystkie drogi podawania wstrzyknięć glikokortykoidów będą zabronione w okresie trwania zawodów. Sposoby podawania glikokortykoidów obejmują wstrzyknięcia: dożylne, domięśniowe, okołostawowe, dostawowe, okołościęgnowe, dościęgnowe, nadtwardówkowe, dooponowe, dokaletkowe, w miejsce zmian chorobowych (np. keloidy, inaczej bliznowce), śródskórne i podskórne. Ponadto, stosowanie doustne glikokortykoidów obejmuje również podawanie leków na śluzówkę jamy ustnej, dopoliczkowo, dodziąsłowo i podjęzykowo. Nie jest natomiast zabronione stosowanie dokanałowe w stomatologii.
- Beta-2 agoniści – dawkowanie salbutamolu.
Salbutamol jest substancją stosowaną do poprawy wentylacji płuc. Co do zasady, jego stosowanie jest zabronione w każdym czasie (podczas zawodów jak i poza zawodami). Jedynym wyjątkiem jest stosowanie wziewnego salbutamolu, którego dopuszczalne dawkowanie szczegółowo określa WADA.
Od 1 stycznia 2022 roku zaczną obowiązywać nowe zasady dawkowania salbutamolu. Dopuszczalna dawka będzie wynosić maksymalnie 600 mikrogramów na 8 godzin, licząc od przyjęcia każdej dawki (dotychczas można było przyjąć 800 mikrogramów na 12 godzin). Nie uległa natomiast zmianie całkowita dobowa dopuszczalna ilość salbutamolu – nadal jest to 1600 mikrogramów na dobę. Przyjmowanie dawek wyższych niż wskazane limity jest możliwe jedynie po uzyskaniu wyłączenia dla celów terapeutycznych (TUE).
Zmiana w zakresie dopuszczalnych dawek ma na celu zminimalizowanie ryzyka pozytywnego wyniku badań antydopingowych w przypadku jednorazowego przyjęcia zbyt dużej dawki salbutamolu.
- Substancje niezatwierdzone – BPC-157.
Przypomnijmy, że substancje niezatwierdzone należą do substancji, które są zabronione w każdym czasie (podczas zawodów jak i poza zawodami).
Od 1 stycznia 2022 roku po ponownej ocenie statusu substancji na Liście w kategorii substancji niezatwierdzonych znajdzie się BPC-157 – eksperymentalny peptyd o właściwościach regeneracyjnych i leczniczych sprzedawany jako suplement.
Jakie substancje zostaną objęte Programem Monitorującym na rok 2022?
Program Monitorujący WADA obejmuje substancje, które co prawda nie są zakazane, ale które zostaną zbadane pod kątem ewentualnego nadużycia w sporcie. Zgodnie z art. 4.5 Światowego Kodeksu Antydopingowego: „WADA, w porozumieniu z sygnatariuszami i rządami, opracuje program monitorujący dla substancji, które nie znajdują się na liście zabronionej, ale które WADA będzie monitorować celem wykrycia potencjalnego ich nadużywania w sporcie.”
Program Monitorujący na rok 2022 obejmuje następujące substancje:
- W każdym czasie: ekdysteron (środek anaboliczny).
- W każdym czasie: Salmeterol i wilanterol w stężeniu poniżej minimalnej wartości raportowania (Beta-2 agoniści).
- Tylko podczas zawodów: Bupropion, fenylefryna, fenylopropanoloamina, kofeina, nikotyna, pipradrol i synefryna (stymulanty).
- Tylko podczas zawodów: Hydrokodon, kodeina i tramadol (narkotyki).
Zmiany w Liście Substancji i Metod Zabronionych, które wejdą w życie od 1 stycznia 2022 roku przede wszystkim niosą ze sobą poważne zmiany w zakresie stosowania glikokortykoidów oraz salbutamolu. W interesie samych sportowców, środowiska sportu oraz wszystkich zainteresowanych leży bieżące monitorowanie zmian w zakresie niedozwolonych substancji czy metod. W końcowym rozrachunku to właśnie na samych sportowcach spoczywa odpowiedzialność za zabronione substancje znajdujące się w ich organizmach lub stwierdzenie stosowania nielegalnych metod.
[1] https://www.wada-ama.org/en/media/news/2021-09/wada-publishes-2022-prohibited-list (dostęp z dnia 07.12.2021 r.)
[2] https://www.antydoping.pl/nowa-lista-substancji-i-metod-zabronionych-na-2022-rok/ (dostęp z dnia 07.12.2021 r.)
