7 grudnia 2020 r. Zarząd Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (IOC Executive Board) wydał decyzję będącą odpowiedzią na obecną kondycję ruchu olimpijskiego na Białorusi [1]. Dzisiejszy blog zostanie poświęcony okolicznościom jej wydania, a także skutkom jakie niesie ze sobą dla białoruskiego sportu.
Podstawy prawne działania
Formalnie postępowanie w przedmiotowej sprawie zainicjowane zostało przez Zarząd MKOl 25 listopada 2020 r. Podstawy do tego działania należy upatrywać w kompetencjach przyznanych temu organowi w art. 19.3.1 Karty Olimpijskiej[2].
- The IOC Executive Board
3.Powers, responsibilities and duties:
The IOC Executive Board assumes the general overall responsibility for the administration of the IOC and the management of its affairs. In particular, it performs the following duties:
3.1 it monitors the observance of the Olympic Charter;
Jeżeli zaś chodzi o zakres uprawnień Zarządu w przypadku zidentyfikowania naruszenia zasad wynikających z Karty Olimpijskiej, odpowiednie zastosowanie znajdują postanowienia jej art. 59.1.4. oraz art. 59.2.2.
59 Measures and sanctions
In the case of any violation of the Olympic Charter, the World Anti-Doping Code, the Olympic Movement Code on the Prevention of Manipulation of Competitions or any other regulation, the measures or sanctions which may be taken by the Session, the IOC Executive Board or the disciplinary commission referred to under 2.4 below are:
1.In the context of the Olympic Movement:
(…)
1.4 with regard to NOCs (Krajowych Komitetów Olimpijskich – przyp. K.M.):
a) suspension (IOC Executive Board); in such event, the IOC Executive Board determines in each case the consequences for the NOC concerned and its athletes;
b) withdrawal of provisional recognition (IOC Executive Board);
c) withdrawal of full recognition (Session); in such a case, the NOC forfeits all rights conferred upon it in accordance with the Olympic Charter;
d) withdrawal of the right to organise a Session or an Olympic Congress (Session)
2. In the context of the Olympic Games, in the case of any violation of the Olympic Charter, of the World Anti-Doping Code, or of any other decision or applicable regulation issued by the IOC or any IF or NOC, including but not limited to the IOC Code of Ethics, the Olympic Movement Code on the Prevention of Manipulation of Competitions or of any applicable public law or regulation, or in case of any form of misbehaviour:
2.2 with regard to officials, managers and other members of any delegation as well as referees and members of the jury: temporary or permanent ineligibility or exclusion from the Olympic Games (IOC Executive Board);
Ustalenia w toku postępowania
Zarówno przed, jak i w jego trakcie postepowania, MKOl otrzymywał liczne zeznania sportowców, raporty i listy przedstawicieli Białoruskiego Komitetu Olimpijskiego, krajowych federacji sportów letnich oraz zimowych, a także organizacji pozarządowych.
Zebrany materiał dowodowy wskazywał, iż dotychczasowe kierownictwo Białoruskiego Komitetu Olimpijskiego nie chroni odpowiednio białoruskich sportowców przed dyskryminacją polityczną w ramach Białoruskiego Komitetu Olimpijskiego oraz właściwych federacji sportowych, której doświadczają z uwagi na swoje poglądy. Innymi słowy, białoruskie środowisko sportowe w ocenie Zarządu MKOl podlega zbyt dużym naciskom politycznym, co narusza zasady wynikające z Karty Olimpijskiej, a co za tym idzie reputację całego Ruchu Olimpijskiego.
Decyzja
Z punktu widzenia niniejszej sprawy i wydanej decyzji, istotne są jeszcze następujące okoliczności. W lutym 2021 r. w Białoruskim Komitecie Olimpijskim mają odbyć się wybory do najwyższych władz, podczas których ma zostać poruszona także kwestia obaw powziętych przez MKOl. Ponadto, zgodnie z przepisem wykonawczym nr 2 do art. 59 Karty Olimpijskiej, Zarząd MKOl może w toku postępowania tymczasowo odebrać uprawnienia przysługujące danej osobie lub federacji:
- Throughout any inquiry, the IOC Executive Board may provisionally withdraw from any concerned person or organisation all or part of the rights, prerogatives and functions deriving from such person’s or organisation’s membership or status.
Zważywszy na stan faktyczny i uprawnienia wynikające z Karty Olimpijskiej, Zarząd MKOl podjął decyzję, na mocy której:
- tymczasowo wykluczył obecnych członków Zarządu Białoruskiego Komitetu Olimpijskiego – Aleksandra Łukaszenkę, Wiktora Łukaszenkę, Dimitrija Baskova - ze wszystkich wydarzeń i działań MKOl, w tym Igrzysk Olimpijskich.
- tymczasowo zawiesił wszelkie płatności finansowe na rzecz Białoruskiego Komitetu Olimpijskiego, z wyjątkiem płatności związanych z przygotowaniami białoruskich sportowców do Igrzysk Olimpijskich Tokio 2020 (2021) i Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Tokio 2020 (2021) oraz Igrzysk Olimpijskich w Pekinie 2022. Ponadto, wszystkie stypendia olimpijskie będą wypłacane bezpośrednio białoruskim sportowcom z pominięciem Białoruskiego Komitetu Olimpijskiego.
- zwróci się do międzynarodowych federacji sportowych z wnioskiem o dopuszczenie sportowców białoruskich do imprez kwalifikacyjnych do Igrzysk Olimpijskich bez jakiejkolwiek ich dyskryminacji ze względów politycznych.
- tymczasowo zawiesić wszelkie rozmowy z Białoruskim Komitetem Olimpijskim dotyczące organizacji przyszłych wydarzeń pod auspicjami MKOl.
- zwrócić się do wszystkich członków Ruchu Olimpijskiego o przestrzeganie tych środków w interesie ochrony praw białoruskich sportowców i reputacji Ruchu Olimpijskiego.
Podsumowanie
Pomimo, że o nieprawidłowościach dotyczących działań Białoruskiego Komitetu Olimpijskiego można było usłyszeć od jakiegoś czasu, na uwagę zasługuje stosunkowo sprawna i konkretna reakcja ze strony MKOl. Przyczyn można upatrywać przede wszystkim w bezpośredniej „bliskości” Igrzysk Olimpijskich i konieczności rychłego odbycia większości imprez kwalifikacyjnych. Koncentrując się na przedmiotowej sprawie należy dodatkowo pamiętać, że decyzja ma charakter tymczasowy. Zarząd MKOl zastrzegł sobie możliwość stosowania dalszych sankcji, jeżeli sytuacja nie ulegnie poprawie. Można się zatem spodziewać, iż zagadnienie to będzie tematem ponownej weryfikacji w okolicach lutego 2021 r., kiedy to mają się odbyć wybory do Białoruskiego Komitetu Olimpijskiego.
[1] https://www.olympic.org/news/ioc-eb-takes-provisional-measures-against-noc-of-belarus – dostęp 11.12.2020 r.
[2] Olympic Charter, in force as from 17 July 2020 –
https://stillmedab.olympic.org/media/Document%20Library/OlympicOrg/General/EN-Olympic-Charter.pdf#_ga=2.207691154.1699425160.1607684089-1644705406.1603899886; dostęp 11.12.2020
